Bij thuiskomst ligt een envelop van een notariskantoor op de mat. Met een glimlach zie je dat je erfgenaam bent van een onbekende oudtante. Maar is de glimlach eigenlijk wel terecht?

Lang niet iedere erfenis geeft vreugde, want een erfgenaam is ook aansprakelijk voor alle schulden van de overledene. Wanneer de schulden groter zijn dan de bezittingen, heb je dus een probleem. Dit probleem kan echter vaak voorkomen worden. Een erfgenaam moet altijd, of hij nu wil of niet, een keuze maken.

Keuzes maken

Bij het maken van de keuze is het vaak moeilijk te voorspellen wat een erfgenaam overhoudt. Als een erfgenaam dit uit moet zoeken geeft de wet hiervoor een mogelijkheid: het recht van beraad. Gedurende drie maanden na het overlijden, hoeft een erfgenaam in principe nog geen keuze te maken. Daarna moet een erfgenaam kiezen: zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen.

Zuiver aanvaarden

Bij zuivere aanvaarding neem je het erfdeel met alles dat daarbij hoort. Bij schulden van de overledene, zullen de schuldeisers de erfgenamen aanspreken. Let op, ook uit bepaalde gedragingen kan zuivere aanvaarding blijken zónder dat er een bewuste keuze is gemaakt. Zo kan onder omstandigheden het gebruiken van spullen van de overledene leiden tot stilzwijgende zuivere aanvaarding.

Beneficiair aanvaarden

Als een erfgenaam een slag om de arm wil houden, is beneficiaire aanvaarding de aangewezen weg. Door beneficiaire aanvaarding houdt de aansprakelijkheid voor schulden op als het saldo van de nalatenschap nul is. Zijn er dus meer schulden dan tegoeden, dan ben je niet aansprakelijk voor het meerdere met je eigen vermogen.

Soms is beneficiaire aanvaarding verplicht. Ouders van minderjarige erfgenamen, moeten namens de minderjarige kind beneficiair aanvaarden.

Na beneficiair aanvaarden moet de nalatenschap wettelijk worden vereffend. Daarbij moet aan verschillende vereisten en voorschriften worden voldaan, vooral ter bescherming van schuldeisers.

Verwerpen

Ook kan een erfgenaam de erfenis verwerpen. Hierdoor word je geacht nooit erfgenaam te zijn geweest. Dus geen vrolijkheid over tegoeden en geen verdriet over de schulden. Let echter op: door plaatsvervulling kunnen kinderen van degene die heeft verworpen erven in de plaats van ouder die verwerpt. Is het probleem bij de ouder opgelost door de verwerping, begint alles weer opnieuw bij de kinderen.

Verwerpen en beneficiair aanvaarden gebeuren bij de Rechtbank, meestal via volmachten.

U ziet dat erven soms verregaande gevolgen heeft. Vraag daarom eerst uitgebreid advies bij de notaris.

Door: Notaris Boxmeer